persbericht hans broek | verweven landschap
In de tentoonstelling ‘Verweven Landschap’ worden landschappen en architectuur uit Nederland, Suriname en Ghana samengebracht. De schilderijen van Hans Broek onderzoeken hoe geschiedenis zich in fysieke ruimtes heeft vastgezet en hoe het slavernijverleden nog altijd doorwerkt in de structuren van vandaag. Door de architectuur van de Nederlandse middenklasse te confronteren met historische locaties in Suriname en Ghana, stelt de tentoonstelling een fundamentele vraag: Wat heeft Nederland met slavernij te maken?
Hoewel de wetenschap de economische en sociale verwevenheid van Nederland met de trans-Atlantische slavenhandel overtuigend heeft aangetoond, blijft die geschiedenis in het dagelijks leven vaak onzichtbaar. De schilderijen in deze tentoonstelling maken dat verleden tastbaar door het landschap zelf als getuige op te voeren.
Een belangrijke focus ligt op de huizen in Hilversum, Bussum en Kortenhoef. Deze regio, bekend om zijn villawijken en ruime middenklasse woningen, begon zich al in de jaren 1920 en 1930 te ontwikkelen en groeide na 1950 verder. De architectuur, vaak in de stijl van de Delftse School of vroege modernistische bungalows, weerspiegelt de economische welvaart van de naoorlogse periode.
Maar deze welvaart stond niet los van de koloniale geschiedenis. Nederland bleef profiteren van economische structuren gevormd door het slavernijverleden. Deze statige huizen staan in contrast met de voormalige slavenforten in Ghana en de plantages en waterwegen van Boven-Suriname. Hier varen nog altijd de houten kano’s van de Marrons, afstammelingen van tot slaaf gemaakten die ontsnapten en autonome gemeenschappen stichtten. De kano’s symboliseren niet alleen mobiliteit en overleving, maar ook verzet, een scherp contrast met de Nederlandse huizen, die symbool staan voor verworven stabiliteit en materiële welvaart.
Een ander sleutelwerk in de tentoonstelling is de Oude Kerk in Amsterdam. Dit monumentale gebouw, gelegen in het hart van de stad, was verbonden met de elite van de 17e eeuw, waaronder regenten en handelaren betrokken bij de slavenhandel. Verschillende invloedrijke Amsterdammers, zoals bewindhebbers van de West-Indische Compagnie, zijn hier begraven. Tijdens Keti Koti-herdenkingen wordt de Oude Kerk erkend als een plek waar de doorwerking van het koloniale verleden voelbaar is. Bijbelteksten, zoals Genesis 9:25-27, werden destijds gebruikt ter rechtvaardiging van slavernij.
Daarnaast speelt Herengracht 502 een belangrijke rol in de tentoonstelling. Dit pand was vanaf 1777 de zetel van de Sociëteit van Suriname, die het bestuur en de exploitatie van de kolonie Suriname regelde. Daarvoor was de Sociëteit gevestigd in het voormalige stadhuis van Amsterdam, het huidige Paleis op de Dam. Vanuit deze locaties werden beslissingen genomen over plantages en de handel in tot slaaf gemaakten. Tegenwoordig dient Herengracht 502 als de ambtswoning van de burgemeester van Amsterdam, een confronterend contrast met zijn verleden.
De schilderijen in deze tentoonstelling grijpen terug op de vroege jaren ’90, een periode waarin Hans Broek zijn meest intuïtieve stijl ontwikkelde. Na jaren van experiment is hij teruggekeerd naar deze schilderwijze, nu verrijkt met een diepere inhoudelijke gelaagdheid. Met ‘Verweven Landschap’ nodigt de tentoonstelling de kijker uit om met een scherpere blik naar alledaagse plekken te kijken en de verborgen sporen van het verleden in het heden te herkennen
Over Hans Broek
Hans Broek maakte midden jaren ’90 internationaal naam als landschapschilder. Na zijn studie in Utrecht en aan de Rijksakademie in Amsterdam woonde hij afwisselend in Los Angeles, New York en Senegal. In Amerika maakte hij panoramische landschappen van Californië en zijn woonplaats Los Angeles, met filmische suspense, vaak bij nacht of schemering. Later, in New York, schilderde hij ook portretten en interieurs. In 2021 maakte hij bij Museum De Pont indruk met het resultaat van zijn onderzoek naar het Nederlandse slavernijverleden.