Opening speech Dirk van Weelden | Donderdag 21 januari 2023
Opening speech Dirk van Weelden | 23 januari 2023 | Vera Gulikers
Onze levens puilen uit van de beelden, tekens, stijlen, memes en citaten, die ons voor de anderen begrijpelijk en hopelijk aantrekkelijk maken. Zo buigen we onze stem, zo verandert onze woordenschat als we de brugklas verlaten en verliefd worden, zo kleden we ons, zo richten we onze kamer in, zo maken we ons op, en zo kiezen we plekken waar we winkelen, uitgaan. En online laten we onze likes, en selfies en commentaren achter.
Je zou dat alles kunnen zien als een uit geluiden, gebaren, kleuren, vormen, woorden en tekens opgebouwd aura. Een semiotische wolk die om ons naakte lichaam heen gewikkeld is. Een veilige dikke jas waarin we ons door de gevaarlijke ruimte van de wereld bewegen om gezien en gewaardeerd te worden door collega’s vrienden, kennissen, familie en passanten.
Zonder zo’n jas gaat het niet. Maar ook al houd je oprecht van bijvoorbeeld roze of flessengroen, en Taylor Swift en Filling Pieces schoenen en herhalingen van Grey’s Anatomy, de boeken van Otessa Moshfegh en like je de foto’s van de verjaardagstaart van Lisa en de podcasts van Daphne, en vind je jezelf stiekem aantrekkelijk in je psychedelisch gekleurde flared yoga pants; die veilige dikke jas is ook een gevangenis.
Omdat het een sociaal voertuig is dwingt de jas in je rol te blijven. Het punt is, je bent en weet en voelt en verlangt nog oneindig veel meer. Er zijn vreselijk veel dingen waar, belangrijk, verschrikkelijk, onverdraaglijk, belachelijk, onuitsprekelijk mooi ook, die helemaal niet gecommuniceerd worden door die schijnbaar zo rijke, veelkleurige, welbespraakte en veelzeggende wolk waarin je leeft.
Je bent afhankelijk van die dikke jas, maar hij maakt je ook tot tot een karikatuur en onderwerpt je aan normen en machtsverhoudingen die je verafschuwt.
Stel nou dat er een vrijplaats is waar je die jas uit kunt doen. Waar je zelf, met eigen handen, een ander voertuig uit beelden en kleuren, vormen en tekens kunt maken, maar dan volgens andere spelregels. Hier kunnen dingen wèl tegelijkertijd waar zijn. Hier staat niet vast wat echt of onecht is. Mooi of lelijk. Normaal of abnormaal. Deugdzaam of kwaadaardig. Onzinnig of diepzinnig. Mannelijk of vrouwelijk. Serieus of ironisch.
Hier kun je dus van roze houden en getuigen van onrecht. Hier kun je een uitgekiend spelletje spelen met de waarneming van de toeschouwer en bij toeval schitterende vondsten doen. Hier kun je iets laten gebeuren dat lyrisch en satirisch is, speels en afgrondelijk serieus, wereldwijs en onbevangen. Zo’n vrijplaats is het werk van Vera Gulikers: een plek ze ja zegt tegen wat haar ogen, haar herinnering, haar handen, haar intuïtie en haar kennis voor mogelijk en waar houden. Wat een mazzel dat wij daar welkom zijn!
Dirk van Weelden 2023