Persbericht Interview Lobke Broos over ROOF-A

Een fonkelfris cultureel initiatief maakt zich op voor het openen van de deuren en aanjagen van een culturele boost voor het Scheepvaartkwartier in Rotterdam en daarmee de hele stad. Met de hoofdletter A van Art wordt ROOF-A een internationale ontmoetingsplek: een onderdak, kruispunt en vertrekpunt voor kunstenaars en fotografen, verzamelaars, publiek en iedereen die verder maar nieuwsgierig is naar een wereld vol verbeelding. ROOF-A biedt ruimte aan dromen en ideeën, aan museale tentoonstellingen en culturele ontmoetingen, maar ook aan ondernemingslust en het stimuleren van levendige netwerken tussen de kunst en het bedrijfsleven.

Een gastvrije, open geest:
ROOF-A Gallery en ROOF-A Development

Het gezicht van ROOF-A en bedenker van het concept is Lobke Broos. Met een ontwapenende glimlach, haar ogen sprankelend van avontuur, zegt ze: ‘ROOF-A opent deuren en nodigt uit tot ontdekkingen. De locatie aan Westplein 9 is zélf al een ontdekking. Het gebouw ligt om de hoek van de Veerhaven met terrassen en Het Park, in een aantrekkelijk groene omgeving met zicht op de schepen. Tegelijkertijd is dit een wijk waar verder weinig kunst te vinden is: ROOF-A voegt waarde toe. Het pand is een juweeltje uit de jaren ’50, met veel licht en stalen kozijnen. Vroeger zat hier de sociëteit van scheepvaartmaatschappij Nedlloyd. Er hangt een open, gastvrije geest, misschien ook dankzij die geschiedenis als ontmoetingspunt. Bij het aanpassen van het gebouw is die weidse sfeer leidend. ROOF-A krijgt een uitgesproken, maar geen statisch karakter. Het wordt een dynamische culturele onderneming.’

Om haar ideeën in één beeld op te roepen, voegt ze daaraan toe: ‘Ik denk graag aan een vogel die zweeft op de thermiek, want dat past bij mijn manier van werken; bij het meebewegen in tijd en ruimte met een open oog voor nieuwe mogelijkheden. Het concept heeft twee vleugels: ROOF-A Gallery en ROOF-A Development. We geven een podium aan de kunst zelf, met avontuurlijke tentoonstellingen, maar we geven ook antwoord op de actuele vraag naar verbinding. Hoe kunnen kunstenaars, bedrijven, galeries, mecenassen en musea hun maatschappelijke wisselwerking versterken? Dat is de belangrijkste drijfveer: het verbinden van mensen en cultuur door het openen van deuren tussen deze partijen en in samenwerking met deze partijen. Het verbindingsteken zit in onze signatuur.’

ROOF-A Development zet in op artistieke projecten zoals kunstopdrachten, op een cultureel programma in het ROOF-A gebouw voor bedrijven en op strategisch advies over development en relatiemanagement aan culturele instellingen. ‘Er is in meerdere opzichten behoefte aan een concept als ROOF-A,’ zegt Lobke Broos. ‘Na de lockdown is iedereen gretig naar culturele aansluiting, los van het scherm en alle digitale connecties. Daarom is deze tijd post-corona juist extra vruchtbaar voor nieuwe initiatieven.’

Bekend en nieuw talent
Visueel aantrekkelijk, divers en uitdagend

Met drie solotentoonstellingen en drie vooruitblikken naar het vervolg opent ROOF-A Gallery begin november 2021 een programma op internationaal niveau. Samen met bekende en startende kunstenaars zet Lobke Broos de contouren uit van een multidisciplinair beleid. ‘Visueel aantrekkelijk, divers en uitdagend. Onze signatuur bestaat uit crossovers.’ De eerste drie solotentoonstellingen zijn gewijd aan Gijs Assmann, Tania Franco Klein en Marjan Teeuwen. Daarnaast zijn previews te zien van Kalliopi Lemos, Marc Mulders en Diana Scherer. Verder is er contact met Atelier van Lieshout, de kunstenaarswerkplaats annex culturele onderneming waarmee Joep van Lieshout al decennia pioniert in het havengebied M4H aan de rand van Rotterdam. Lobke Broos heeft een sculptuur van zijn hand voor ogen, voor op het dak van ROOF-A. ‘Als herkenningsteken en connectie van kunst dwars door de wijken van Rotterdam.’

Zich verheugend op de opening van ROOF-A begin november, vertelt Lobke Broos met trots over de kunstenaars met wie ze hiernaar toewerkt. De uit Mexico afkomstige Tania Franco Klein (1990) krijgt  ruim baan voor haar Nederlandse debuut en eerste omvangrijke solo in Europa. Zij studeerde architectuur in Mexico Stad en fotografie in Londen. Bij ROOF-A installeert ze zowel nieuw werk als een selectie uit haar jonge oeuvre, waarbij ze optreedt als kunstenaar-curator. Toegesneden op de ruimte ter plekke, combineert ze fotowerk met wall prints, tv-monitoren en ingelijste opnames.

‘Het zijn filmische settings waarin je als bezoeker dichtbij de hoofdrolspeelster komt,’ zegt Lobke Broos. ‘Vaak is dat een alter ego van Tania zelf als jonge vrouw, worstelend met schijnzekerheden, met de dynamiek in een mediawereld en onze obsessie met eeuwige jeugd. Het is een spel met schoonheid en stemmingen, pijnlijk mooi en vervreemdend.’ Ze ontmoette Tania Franco Klein in Santa Monica in Californië, dankzij de filmmaker, regisseur en fotografieverzamelaar Jan de Bont. Met de kunstenaar én de Amerikaanse galerie ROSEGALLERY maakte ROOF-A afspraken over een internationale uitwisseling. ‘Zo kunnen we later ook een van onze Nederlandse kunstenaars een podium bieden in de VS.’ 

Kunstenaars verbeelden de wereld.
Hun werk is een gift, maar ook een vak.

ROOF-A streeft in alles naar het flexibiliseren van grenzen. ‘Dat geldt voor samenwerkingen met andere galeries, opdrachten aan kunstenaars die we met particulieren of bedrijven opzetten en voor ons programma op het snijvlak van fotografie, beeldende kunst, mode en design,’ zegt Lobke Broos. ‘ROOF-A wordt een museale, inspirerende presentatieplek; een ruimte waarvan je blij wordt omdat die je verrijkt. Hedendaagse kunstenaars verbeelden de wereld: met een kwinkslag of kritische blik, met vergezichten of inzoomend op ons leven. Tentoonstellingen laten we steeds drie maanden staan.

We wisselen per jaar niet meer dan drie keer. Dat past bij de museale kwaliteit die we willen hooghouden en het gunt ons tijd om ons netwerk ten volle te activeren. Ook dat is noodzakelijk, want kunst is meer dan een gift. Voor niets gaat de zon op. Iedereen die in de kunst werkt oefent een vak uit. Dat heeft een zakelijke kant. Ik geloof niet in werken ‘om niet’, juist niet in de kunstwereld, waar iedereen met zoveel passie zijn specialisme uitoefent dat de waarde van kennis en uren gemakkelijk wordt vergeten. Fair practice is essentieel. Als culturele onderneming heb je behalve een maatschappelijke ook een commerciële verantwoordelijkheid. Beide versterken elkaar, op basis van inhoud en kwaliteit.’

Naast Tania Franco Klein zullen kunstenaars Gijs Assmann en Marjan Teeuwen met een solotentoonstelling het spits afbijten bij ROOF-A. Assmann exposeert collages en keramische sculpturen, vaak glanzend geglazuurd. Het zijn verleidelijke stillevens met alledaagse voorwerpen zoals een hooggehakte schoen, een opengeslagen boek of een scheepje in een wastafel. De onverwachte combinaties spelen met herinneringen en verlangens. Ze hebben een samengebalde poëtische kracht, intrigerend als flessenpost.

Een verdieping hoger presenteert Marjan Teeuwen haar fotowerken over de eeuwige cyclus van slopen en bouwen. Architectuur krijgt bij haar naast een artistieke, ook een sociaal en psychologische dimensie. Teeuwen werkte onder andere in Rusland, Japan, Zuid Afrika en de Gazastrook, ook in Amsterdam, Leiden en Rotterdam, waar ze afbraakpanden ombouwde tot sculpturen: architectonische ingrepen gecombineerd met zorgvuldige stapelingen van puin, steen, vloerplanken, gipsplaten, kozijnen, deurposten en stof. Ze keert de geest van het gebouw binnenstebuiten. Haar foto’s van deze installaties zijn heldere, betekenisvolle, bijna abstracte composities, op de grens van chaos en orde, schoonheid en verval.

Eerst zaaien, dan oogsten
Een mix van coachen, investeren en presenteren

‘We willen een plek bieden waar we verbinden, bevragen, tonen en uitdagen’, zegt Lobke Broos. ‘In combinatie met deze solo’s in verschillende media geven we een doorkijkje naar toekomstige tentoonstellingen en zetten we een traject in de steigers voor jong talent en experiment. Ons Programma voor Jong Talent kenmerkt en verenigt ROOF-A Gallery en ROOF-A Development. Het is een jaarlijkse samenwerking, die de ene keer met een bedrijf en de andere keer met een particulier wordt opgezet, gericht op een mix van coachen, investeren en presenteren. Met de AkzoNobel Art Foundation zijn we plannen aan het maken voor een kunstenaarssamenwerking begin 2022.’

‘Je kunt dit programma typeren als een proces van zaaien en oogsten,’ licht ze toe. ‘Dat geldt zeker binnen de opzet van het Programma voor Jong Talent, maar in feite voor alles bij ROOF-A. Soms vrijwel letterlijk! Diana Scherer is een van de drie kunstenaars van wie we met de opening meteen een vooruitblik laten zien van een toekomstige solo. Zij creëert en innoveert met wortelstelsels van planten. Daarbij ontstaan weefsels die op zichzelf al prachtig zijn als kantachtig kunstwerk, maar waarmee ze ook onderzoekt of ze er mode van kan maken; of ze een kledingstuk onder de grond kan laten groeien. Het is een feest om haar studio te bezoeken, met al dat groen dat er groeit. Diana kan haar werk écht oogsten; er zijn niet veel kunstenaars die haar dat kunnen nazeggen.’

Alle facetten van Scherers werk worden in de lente van 2022 belicht op een solotentoonstelling. Deze wordt gecombineerd met een solo van de schilder Marc Mulders. Ook hij verbeeldt het proces van zaaien en oogsten in zijn schilderijen. Met zachte, zinderende kleuren en levendige verfstreken schildert hij bloemenvelden in het ochtendgloren en bij avondval. De derde preview bij ROOF-A, naast die van Scherer en Mulders, bestaat uit collages en organisch beeldhouwwerk van Kalliopi Lemos.

Lemos maakte kort geleden naam in Nederland dankzij De Vlecht: het beeld dat als baken van vrouwelijke kracht oprijst aan de Westersingel, nabij Rotterdam Centraal. ROOF-A bereidt de nadere kennismaking voor met deze kunstenares uit Londen: een solo eind 2022.

Twintig jaar ervaring leert: culturele vernieuwing is aanstekelijk

Vernieuwing en verleiding: Lobke Broos wordt er zelf blij van, maar stelt ook vast dat er bij kunstpubliek, verzamelaars, galeries, musea en bedrijven levendige behoefte bestaat aan development. Haar overtuiging is niet uit de lucht gegrepen. Met ROOF-A balt ze twintig jaar ervaring in de publieke kunstsector samen. Na haar studies communicatie en kunstgeschiedenis specialiseerde ze zich als marketing expert bij het Stedelijk Museum Schiedam. Vervolgens ging ze aan de slag bij het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam, waar ze de afdeling development opzette en uitbouwde, terwijl ze zichzelf professioneel bleef ontwikkelen via aanvullende studies in binnen- en buitenland.

Doel: het koppelen van bedrijven en verzamelaars aan het museum, via innovatieve partner- en memberships. ‘Altijd op inhoudelijke basis,’ zegt ze. ‘Je bereikt het meest wanneer je uitgaat van je specifieke kennis, kracht en kwaliteit.’
Een voorbeeld? ‘Bij het Nederlands Fotomuseum is digitaliseren van analoog materiaal noodzakelijk om dit erfgoed voor de toekomst te kunnen bewaren. Interessant is dan de vraag of een bedrijf deze technische inhaalslag kan faciliteren. Daaruit is een partnerschap met Canon voortgekomen. Het museum werkt met materialen van dit merk; andersom vindt het bedrijf in de museale samenwerking bevestiging van technische kwaliteit en innovatie.

Vanuit gerichte thema’s of vakgebieden, verbonden aan de collectie, aan educatieve programma’s of dus digitalisering, hebben we verschillende partnerships ontwikkeld, zoals ook met NN Group, Nationale Nederlanden, Somfy De Bijenkorf en APM Terminals. Het is geven en nemen in plaats van kale sponsoring. Klinkt logisch, maar zulke koppelingen zijn recent en vragen een verfijnd op elkaar afstellen van beleid. Het is balanceren tussen maatschappelijke en zakelijke verantwoordelijkheden, met inhoud als sleutelwoord tot verbinding. Bij het voeren van die lobby voel ik me, schouder aan schouder met de kunstenaars en andere partners, soms wel een strijder in de voorhoede. In dit vak blijven we mensen met een missie.’

Elkaars missie en visie versterken met het avontuurlijke, maatschappelijke DNA van de kunst
Bij haar afscheid begin 2021 van het Nederlands Fotomuseum en de vooraankondiging van haar plannen met ROOF-A, stuurde oud-burgemeester Bram Peper haar een mailtje, dat ze bewaart als teken van voorspoed. ‘Ik bewonder jouw overstap naar de particuliere sector door ondernemer te worden in deze barre tijden,’ schrijft Peper. ‘Daarmee geef je aan dat het DNA van deze stad zich stevig in jou heeft genesteld.

Voor het realiseren van ROOF-A werkt Lobke Broos samen met Henk Roskamp, ambassadeur voor de culturele onderneming. Hij werkt in de scheepvaartindustrie en was onder meer directeur van RVB Company. Daarnaast is hij fotografieliefhebber en betrokken bij de Fotomuseum Collectors Council van het Nederlands Fotomuseum. Hij is eigenaar van het pand aan Westplein 9 en zocht hiervoor een culturele bestemming, terwijl Lobke Broos  op zoek was naar een karakteristiek pand, passend bij haar concept. ‘In drie tot vijf jaar’, stelt zij, ‘is ROOF-A een gezonde zelfstandige onderneming.

Op grond van mijn kennis, ervaring en netwerk is dat een realistisch perspectief, dankzij de beide vleugels: ROOF-A Gallery én ROOF-A Development. De galerie opent dit najaar, maar de vliegende start van ROOF-A Development is al begonnen in samenwerking met onder meer Museum Alkmaar en andere middelgrote musea en met bedrijven en particulieren die we van strategisch advies voorzien. Het terugkerende motto is steeds: we komen niet iets halen; we komen elkaar iets bréngen! We versterken elkaars missie en visie, met de artistieke en maatschappelijke waarde van de kunst.’

Interview door: Wilma Sütö