ROOFTOP INSTALLATIE ATELIER VAN LIESHOUT

In 2020 had hij een grote solo in New York. Andersom onthaalt hij de wereld ook in Rotterdam. Atelier Van Lieshout en de stichting AVL Mundo bestaan uit een werkplaats met twintig teamleden, enorme studio’s en depots, artist-in-residence en rauwe expositieruimte, binnen en buiten. Het is de oogst van drie decennia pionieren in het industriële Vierhavengebied, ‘de mooiste rafelrand van Rotterdam’.

AVL is een wereld op zich. En daarover gaat zijn werk ook precies: over het bouwen van een maatschappij, een systeem, een utopie. Van Lieshout maakt machines die met gestileerde mensfiguren versmelten. Hij ontwikkelt architectonische constructies en gereedschap, inclusief wapentuig. Beide kanten van de samenleving worden in zijn beelden uitvergroot, goed en kwaad, licht en donker – de harde kanten eerlijk gezegd wel íets meer dan de zachte. AVL Mundo is gericht op het delen van ‘gewenste en ongewenste kunst’ met een groot publiek, zegt Van Lieshout. Machtsverhoudingen staan in zijn werk op scherp. Droom- en schrikbeeld zijn één.

Dat geldt ook voor de expansieve installatie die hij voor de openingstentoonstelling op het dak van Roof-A exposeert, onder de titel The Grinder. Het is een beeldengroep vol barokke overdaad, wemelend van lichamen. Hier worden mensen gerecycled. The Grinder reikt een extreme, machinale oplossing aan voor de problematiek van overbevolking, uitputting van natuurlijke energiebronnen en menselijke overheersing van het klimaat. Met het vermalen van lichamen wordt energie gewonnen. Een groep ‘helpers’ in een tweede sculptuur sleept lichamen aan. Een nachtmerrie? ‘Nee, waarom? Kunst is een katalysator’, zegt Van  Lieshout: ‘Een vliegwiel dat ethische vragen aanzwengelt.’

Goed en kwaad, licht en donker, hard en zacht: welkom op het dak!
Lobke Broos nodigde Van Lieshout uit bij ROOF-A omdat zij op het dak van de nieuwe kunstruimte in het scheepvaartkwartier een groot gebaar wil maken, dat zichtbaar is uit de omringende hoge gebouwen en dat een kunstconnectie legt dwars door de wijken van de stad. Ze zegt: ‘Deze samenwerking is een statement over de verbinding van kunsten in Rotterdam. Voorlopig blijft de hele installatie vier maanden staan, daarna overwegen we verlenging. Het dak wordt in ieder geval altijd meegenomen in de programmering van ROOF-A. Ik ben ongelooflijk trots dat Atelier Van Lieshout de aftrap doet. Zijn pionierswerk sluit aan bij onze missie en visie, bij de cross-overs in programmering, bij de inhoud, de kwaliteit en het ambitieniveau van ROOF-A.’

‘Het interessante is,’ zegt Van Lieshout, ‘dat Lobke met haar extraverte initiatief en de rol die ze als adviseur en bemiddelaar speelt ook mensen bij kunst betrekt en aan elkaar koppelt die elkaar of de actuele kunst anders niet zo snel zouden vinden: mecenassen, kijkers, voorbijgangers, verzamelaars, musea, bedrijven. Die multi-strategische inzetbaarheid en samenwerking spreekt me aan.’

Ook beneden, bij de entree van ROOF-A, komt een beeld van hem te staan: een felblauwe AVL-figuur die de hand opsteekt naar het publiek, AVL Man Waving. Van Lieshout grinnikt: ‘Ha, leuk dat je er bent, kom binnen! Eerst word je verwelkomd; dan volgt de ultieme samenwerking met de helpers op het dak. Als je boven bent beland, word je fijngemalen.’ Lobke Broos voegt daar een geruststellende nuance aan toe. The Grinder, zegt ze, wakkert vooral gedachten aan over menselijke hoogmoed en bescheidenheid, de fysieke kringloop van het bestaan.: ‘Het is een gepeperde uitsmijter en conversation piece op het dak. In de kunst kan alles!’

Tekst: Wilma Sütö